본문 바로가기
실해석학/리만 적분

적분가능 함수공간

by 수학과 맛보기 2023. 12. 31.

 

Lemma

$A, B \subseteq \mathbb{R}$,  $\lambda \in \mathbb{R}$

1. $\mathrm{sup}(A + B) = \mathrm{sup}A + \mathrm{sup}B$

2. $\mathrm{inf}(A + B) = \mathrm{inf}A + \mathrm{inf}B$

3. $\mathrm{sup}(\lambda A) = \begin{cases}
\lambda \; \mathrm{sup} A & \text{ if } \; \lambda \geq 0 \\
\lambda \; \mathrm{inf} A & \text{ if } \; \lambda < 0
\end{cases}$

4. $\mathrm{inf}(\lambda A) = \begin{cases}
\lambda \; \mathrm{inf} A & \text{ if } \; \lambda \geq 0 \\
\lambda \; \mathrm{sup} A & \text{ if } \; \lambda < 0
\end{cases}$

 

 

 

정리1

$f, g \in \mathcal{R}[a, b]$ 

$\Rightarrow$  $f + g \in \mathcal{R}[a, b]$   &   $\int_{a}^{b} f + g dx = \int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx$

 

더보기

  Claim 1 : 임의의 분할 $P \in \mathcal{P}[a, b]$에 대하여

  $U(f+g, P) \leq U(f,P) + U(g,P)$    &    $L(f+g, P) \geq L(f,P) + L(g, P)$

  임의의 분할 $P = \left\{x_{0}, x_{1}, \cdots, x_{n} \right\} \in \mathcal{P}[a, b]$를 택하자.

  각 소구간 $I_{k} = [x_{k-1}, x_{k}]$에 대하여

  $\left\{f(x)+g(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} \subseteq \left\{f(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} + \left\{g(x) \; | \; x \in I_{k} \right\}$이므로

  $U(f+g, P) = \sum_{k=1}^{n} \mathrm{sup} \left\{f(x)+g(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} \Delta x_{k}$

                             $\leq \sum_{k=1}^{n} \mathrm{sup} \left\{f(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} \Delta x_{k} + \sum_{k=1}^{n} \mathrm{sup} \left\{g(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} \Delta x_{k}$

                             $=U(f,P) + U(g,P)$

  비슷한 방법으로 $L(f+g, P) \geq L(f,P) + L(g, P)$

 

  Show 1 : $f + g \in \mathcal{R}[a, b]$

  임의의 $\varepsilon > 0$을 택하자.

  $f, g \in \mathcal{R}[a, b]$이므로 적당한 $P_{1}, P_{2} \in \mathcal{P}[a, b]$가 존재하여

  $ U(f, P_{1}) - L(f, P_{1}) < \frac{\varepsilon}{2}$

  $U(g, P_{2}) - L(g, P_{2}) < \frac{\varepsilon}{2}$

  를 만족한다.

  $P_{\varepsilon} = P_{1} \cup P_{2}$라 하면

  $U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) \leq U(f, P_{1}) - L(f, P_{1}) < \frac{\varepsilon}{2} $

  $U(g, P_{\varepsilon}) - L(g, P_{\varepsilon}) \leq U(g, P_{2}) - L(g, P_{2}) < \frac{\varepsilon}{2} $

  이다. 즉,

  $U(f+g, P_{\varepsilon}) - L(f+g, P_{\varepsilon}) \leq U(f, P_{\varepsilon}) + U(g, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) - L(g, P_{\varepsilon})$

                                                               $= (U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon})) + (U(g, P_{\varepsilon}) - L(g, P_{\varepsilon}))$

                                                               $\leq (U(f, P_{1}) - L(f, P_{1})) - (U(g, P_{2}) - L(g, P_{2}))$

                                                               $< \frac{\varepsilon}{2} + \frac{\varepsilon}{2} = \varepsilon$

 

  $\therefore$  $f + g \in \mathcal{R}[a, b]$

 

  Show 2 : $\int_{a}^{b} f + g dx = \int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx$

  이때

  $\int_{a}^{b} f + g dx \leq U(f+g, P_{\varepsilon })$

                           $\leq U(f, P_{\varepsilon }) + U(g, P_{\varepsilon })$

                           $< L(f, P_{\varepsilon }) + L(g, P_{\varepsilon }) + \varepsilon $

                           $\leq \int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx + \varepsilon $

  $\Rightarrow$  $ \int_{a}^{b} f + g dx \leq \int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx$

 

  또한

  $\int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx \leq U(f, P_{\varepsilon }) + U(g, P_{\varepsilon })$

                                      $< L(f, P_{\varepsilon }) + L(g, P_{\varepsilon }) + \varepsilon $

                                      $\leq L(f+g, P_{\varepsilon }) + \varepsilon $

                                      $\leq \int_{a}^{b} f + g dx + \varepsilon$

  $\Rightarrow$  $\int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx \leq \int_{a}^{b} f + g dx $

 

  $\therefore$  $\int_{a}^{b} f + g dx = \int_{a}^{b} f dx + \int_{a}^{b} g dx$

 

 

 

정리2

$f, g \in \mathcal{R}[a, b]$,  $\lambda \in \mathbb{R}$ 

$\Rightarrow$  $\lambda f \in \mathcal{R}[a, b]$   &   $\int_{a}^{b} \lambda f dx = \lambda \int_{a}^{b} f dx $

 

더보기

  ($\lambda >0$인 경우만)

  임의의 분할 $P \in \mathcal{P}[a, b]$를 택하자.

  $U(\lambda f, P) = \sum_{k=1}^{n} \mathrm{sup} \left\{\lambda f(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} \Delta x_{k}$

                       $ = \sum_{k=1}^{n} \lambda \; \mathrm{sup} \left\{ f(x) \; | \; x \in I_{k} \right\} \Delta x_{k}$

                       $ = \lambda \; U(f, P)$

 

  $\therefore$  $\overline{\int_{a}^{b}} \lambda f dx = \mathrm{inf} \left\{U(\lambda f, P) \; | \; P \in \mathcal{P}[a, b]\right\}$

                           $= \lambda \; \mathrm{inf} \left\{U(f, P) \; | \; P \in \mathcal{P}[a, b]\right\}$

                           $= \lambda \overline{\int_{a}^{b}} f dx$

                           $= \lambda \int_{a}^{b} f dx$

 

  비슷한 방법으로 $\underline{\int_{a}^{b}} \lambda f dx = \lambda \int_{a}^{b} f dx $

  $\therefore$  $\lambda f \in \mathcal{R}[a, b]$   &   $\int_{a}^{b} \lambda f dx = \lambda \int_{a}^{b} f dx $

 

  # 나머지도 비슷한 방법으로 증명하면 된다.

 

 

 

정의1

$f^{+}(x) = \mathrm{max} \left\{f(x), 0 \right\}$,  $f^{-}(x) = - \mathrm{min} \left\{f(x), 0 \right\} $로 정의하자. 

 

# $f(x) = f^{+}(x) - f^{-}(x)$,  $\left|f(x) \right| = f^{+}(x) + f^{-}(x)$

 

 

 

정리3

$f \in \mathcal{R}[a, b]$이면

1. $f^{+}, f^{-} \in \mathcal{R}[a, b]$

2. $\left|f(x) \right| \in \mathcal{R}[a, b]$  &  $\left|\int_{a}^{b} f dx \right| \leq \int_{a}^{b} \left|f \right| dx$

 

pf)

더보기

  임의의 분할 $P \in \mathcal{P}[a, b]$에 대하여

  $M(f, I_{k}) - m(f, I_{k}) \geq M(f^{+}, I_{k}) - m(f^{+}, I_{k}) $

  를 만족한다.

  또한 $f \in \mathcal{R}[a, b]$이므로 임의의 $\varepsilon > 0$에 대하여 적당한 $P_{\varepsilon} \in \mathcal{P}[a, b]$가 존재하여

  $U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) < \varepsilon$

  를 만족한다.

 

  $\therefore$   $U(f^{+}, P_{\varepsilon}) - L(f^{+}, P_{\varepsilon}) $ $= \sum_{k=1}^{n} (M(f^{+}, I_{k}) - m(f^{+}, I_{k})) \Delta x_{k}$

                                                          $\leq \sum_{k=1}^{n} (M(f, I_{k}) - m(f, I_{k})) \Delta x_{k}$

                                                          $= U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) < \varepsilon$

 

  $\therefore$   $f^{+} \in \mathcal{R}[a, b]$    &    $f^{-} = f^{+} - f \in \mathcal{R}[a, b]$

 

더보기

  $\left|f \right| = f^{+} + f^{-} \in \mathcal{R}[a, b]$

  $\left|\int_{a}^{b} f dx \right| = \left|\int_{a}^{b} f^{+} dx - \int_{a}^{b} f^{-} dx \right|$

                     $\leq \int_{a}^{b} f^{+} dx + \int_{a}^{b} f^{-} dx$

                     $= \int_{a}^{b} \left|f \right| dx$

 

 

 

정리4

$f, g \in \mathcal{R}[a, b]$ 

$\Rightarrow$  $fg \in \mathcal{R}[a, b]$

 

# 증명생략

 

 

 

정리5

$f : [a, b] \to \mathbb{R}$ 유계, $c \in (a,b)$에 대하여

$f \in \mathcal{R}[a, b]$  $\Leftrightarrow$  $f \in \mathcal{R}[a, c]$  &  $f \in \mathcal{R}[c, b]$  

이 경우에 $\int_{a}^{b} f dx = \int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx$

 

pf)

$\Rightarrow)$

더보기

  Show 1 : $f \in \mathcal{R}[a, c]$  &  $f \in \mathcal{R}[c, b]$

  임의의 $\varepsilon > 0$을 택하자.

  $f \in \mathcal{R}[a, b]$이므로 적당한 $P_{\varepsilon}$이 존재하여

  $U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) < \varepsilon$

  를 만족한다.

  $P' = P_{\varepsilon} \cup \left\{c \right\}$라 하면

  $ U(f, P') - L(f, P') \leq U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) < \varepsilon$

 

  이때 $P_{1} = P' \cap [a, c] $라 하면 $P_{1} \in \mathcal{P}[a, c]$이고

  $U(f, P_{1}) - L(f, P_{1}) \leq U(f, P') - L(f, P') < \varepsilon $

  $\therefore$  $f \in \mathcal{R}[a, c]$

 

  또한 $P_{2} = P' \cap [c, b] $라 하면 $P_{2} \in \mathcal{P}[c, b]$이고

  $U(f, P_{2}) - L(f, P_{2}) \leq U(f, P') - L(f, P') < \varepsilon $

  $\therefore$  $f \in \mathcal{R}[c, b]$

 

  Show 2 : $\int_{a}^{b} f dx = \int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx$

  이때

  $\int_{a}^{b} f dx \leq U(f, P_{\varepsilon })$

                  $< L(f, P_{\varepsilon }) + \varepsilon $

                  $= L(f, P_{1}) + L(f, P_{2}) +\varepsilon $

                  $\leq \int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx + \varepsilon $

  $\Rightarrow$  $\int_{a}^{b} f dx \leq \int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx$

 

  또한

  $\int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx \leq U(f, P_{1}) + U(f, P_{2})$

                                       $< L(f, P_{1}) + L(f, P_{2}) + \varepsilon$

                                       $= L(f, P_{\varepsilon }) + \varepsilon $

                                       $\leq \int_{a}^{b} f dx + \varepsilon $

  $\Rightarrow$  $\int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx \leq \int_{a}^{b} f dx$

 

  $\therefore$  $\int_{a}^{b} f dx = \int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx$

 

$\Leftarrow)$

더보기

  Show 1 : $f \in \mathcal{R}[a, b]$

  임의의 $\varepsilon > 0$을 택하자.

  $f \in \mathcal{R}[a, c]$,  $f \in \mathcal{R}[c, b]$이므로 적당한 $P_{1} \in \mathcal{P}[a, c]$,  $P_{2} \in \mathcal{P}[c, b]$ 이 존재하여

  $U(f, P_{1}) - L(f, P_{1}) < \frac{\varepsilon}{2}$

  $U(f, P_{2}) - L(f, P_{2}) < \frac{\varepsilon}{2}$

  를 만족한다.

  $P_{\varepsilon} = P_{1} \cup P_{2}$라 하면 $P_{\varepsilon} \in \mathcal{P}[a, b]$이고

  $U(f, P_{\varepsilon}) - L(f, P_{\varepsilon}) = U(f, P_{1}) - U(f, P_{2}) - L(f, P_{1}) - L(f, P_{2}) < \varepsilon $

  $\therefore$  $f \in \mathcal{R}[a, b]$

 

  Show 2 : $\int_{a}^{b} f dx = \int_{a}^{c} f dx + \int_{c}^{b} f dx$

  위와 동일하다.

'실해석학 > 리만 적분' 카테고리의 다른 글

적분가능 함수열  (0) 2024.01.01
미적분학의 기본정리  (0) 2024.01.01
측도 0  (0) 2023.12.31
함수의 적분가능성  (0) 2023.12.31
리만 적분  (0) 2023.12.31